RUDOLF SCHOCK ZINGT LOUIS-GASTON GANNE

Rudolf Schock zingt 'Ekstase' van Louis Ganne

We hebben het al meerdere keren gezien. Instrumentale composities worden achteraf van een tekst voorzien en groeien - tamelijk vaak - uit tot wereldwijde evergreens: bv. de melodie van het lied 'Heil'ge Nacht, o gieße du' is afkomstig van Beethoven (zie 'RS zingt Beethoven-2') , de noten van Gounod's 'Ave Maria' zijn oorspronkelijk van Bach (zie 'RS zingt Gounod') en de muziek van 'Eine kleine Frühlingsweise' vinden we terug in de 'Humoresque nr. 7 in ges' van Dvorák (zie 'RS zingt Dvorák').

De muziek van het lied 'Ekstase' wordt door de Franse componist Louis-Gaston Ganne ca. 1896 geschreven als een 'rèverie' (dromerig muziekstuk), getiteld 'Extase', voor viool, violoncel en piano, waaraan naar behoefte harp en/of zelfs orgel kan worden toegevoegd (Ganne kreeg niet voor niets orgelles van César Franck). Die behoefte aan uitbouw leidt vervolgens tot uitvoeringen door salonorkestjes en ook nu nog wordt Gannes's 'Extase' af en toe graag gespeeld door nostalgische imitaties daarvan.

Rond 1930 schrijft Benno Balan in Berlijn er een tekst bij ('Liebe, himmlische Macht'), die in 1931 door Richard Tauber als 'Ekstase' op de plaat wordt gezet.


Richard Tauber



Rudolf Schock

Rudolf Schock neemt het lied in 1963 op, waarna het tweemaal op LP verschijnt.
Sindsdien is het - voor zover ik weet -  niet meer uitgebracht. 

Louis-Gaston Ganne (1862-1923) 

www.culture.allier.fr

Louis-Gaston Ganne was gevierd orkestleider in Parijs en Monte Carlo. Als componist schreef hij muziek voor allerlei instrumenten, balletrevues, die hij o.a. in de 'Folies Bergère' zelf dirigeerde, en een aantal 'opéras comiques', die in het algemeen hardnekkig "operettes" worden genoemd. Een lot, dat meer komische opera's treft, zoals bv. die van Jacques Offenbach en ook 'Der Bettelstudent' van Carl Millöcker. Dit soort werken kan echter nauwkeuriger worden aangeduid als wegbereiders van het operette-genre.

Met de extravagante opéra-comique 'Les Saltimbanques (De Acrobaten)' schreef Louis Ganne aan het eind van de 19e eeuw "een, nee, dé muziekroman van het circus" (Volker Klotz).

Zijn opéra-comique uit 1906 over de rattenvanger van Hamelen 'Hans, le Joueur de Flûte (Hans, de Fluitspeler)' noemen kenners van het werk "de mooiste operette (geen opera? - KdL), die ooit werd gecomponeerd".

Alom bekend werd ook Ganne's 'Marche Lorraine (Lotheringse mars)', die in de 2e wereldoorlog het strijdlied werd van het Franse verzet (te horen bij YouTube, gezongen door de tenor Georges Thill) .

'Extase', Ganne's 'rêverie' uit 1896, horen we op YouTube bij één van de stomme films van filmpionier Georges Melies, getiteld 'Le Monstre (Het Monster)' uit 1903 (filmpionier Georges Melies dook onlangs nog op als belangrijke, historische figuur in Martin Scorsese's grandioze 3D-bioscoopfilm 'Hugo'). De 'rêverie' werd in 1911 gespeeld door het Tollefsen Trio en is bewaard gebleven.

LINK naar 'Le Monstre' (1903)


Benno Balan (1896-1944) 

bezat vanaf de jaren 20 van de vorige eeuw een muziekuitgeverij in Berlijn ('Edition Benno Balan'), die zich specialiseerde in het uitbrengen van muziek van avantgardistische componisten als Boris Blacher, Karl Amadeus Hartmann en Arnold Schönberg.
In 1933 vluchtte Balan voor de Nazi's naar Parijs en zette daar zijn muziekwinkel annex -uitgeverij voort onder de naam 'Éditions Pro Musica'. Twee jaar later kreeg hij de vurig begeerde mogelijkheid zich in Jeruzalem te vestigen en daar opende hij - hoe kon het ook anders - opnieuw een muziekwinkel en -uitgeverij 'Edition Pro Musica' (bronnen: Sophie Fetthauer 2004 - Universität Hamburg).

Tegen de achtergrond van Benno Balan's voorkeur voor eigentijdse componisten valt het op, dat hij desondanks de moeite nam traditionele composities als Ganne's 'Extase' en Camille Saint-Saëns' 'La Cygne (De Zwaan)' van liedteksten te voorzien. Misschien deed hij dat speciaal voor de beroemde Richard Tauber, die in 1938 - na eerder Berlijn - Wenen ook de rug
toekeerde en naar Londen vertrok.

Rudolf Schock zingt Ganne's 'Extase' op tekst van Benno Balan > ZIE VIDEO BOVENAAN!

De opname van 'Ekstase' wordt in Berlijn gemaakt op 20 januari 1963 met de Berliner Sinfoniker o.l.v. Werner Eisbrenner (1908-1981).
Schock's interpretatie van 'Ekstase' (dat ik tot het salonliederen-repertoire reken) is ingehoudener dan die van Richard Tauber uit 1931. Waar Tauber Benno Balan's tekst - met groot vakmanschap - uiterst plastisch voordraagt, beweegt zich Rudolf Schock's welluidende zang meer binnen de muzikale lijnen van de oorspronkelijke 'rêverie'. In zijn uitvoering gloeit evenals bij Louis Ganne de extase onder het dromerige oppervlak.
Schock's wél 'extatisch' geprofileerde moment klinkt verderop in het lied: "Ich liebe und werde geliebt!". Met de geslaagd gefalsetteerde echo van dat moment eindigt het chanson.

Krijn de Lege, 14 februari 2013

de volgende keer: 'Rudolf Schock zingt de operette 'Der Orlow' van Bruno Granichstaedten'